Przepisy mające na celu ochronę środowiska nakładają na przedsiębiorców i zwykłych mieszkańców wiele obowiązków dotyczących gospodarki odpadami, odprowadzania ścieków, stosowania filtrów i nowoczesnych technologii spalania. Efektywność ich wdrożenia może sprawdzić tylko monitorowanie środowiska w określonych przedziałach czasowych.
Monitorowanie gleb
Monitorowanie gleby jest jednym z elementów kompleksowego monitorowania środowiska. Obok monitorowania gleb prowadzony jest także monitoring powietrza atmosferycznego, wód oraz gleby. Badanie stanu powietrza i wody odbywa się w trybie stałym i alarmowym. Dzięki odpowiedniej aparaturze pomiarowej monitorowany jest stan zanieczyszczeń w czasie bieżącym. W przypadku nagłego wzrostu zanieczyszczeń system alarmuje o przekroczeniu obowiązujących norm. Umożliwia to na podjęcie odpowiednich działań zapobiegawczych i naprawczych.
Zmiany zachodzące w glebie nie są tak nagłe (z bardzo rzadkimi wyjątkami), dlatego monitoring gleb prowadzony jest w cyklu pięcioletnim. Nie przeszkadza to jednak indywidualnym użytkownikom gruntów, by badać je częściej na użytek prywatny.
Monitoringiem gleb nadzorowanym przez Główny Inspektorat Środowiska objętych jest 216 punktów pomiarowych rozmieszczonych na terenie całej Polski. Ich lokalizacja wyznaczona została bardzo precyzyjnie na podstawie współrzędnych geograficznych. Od 1995 roku położenie tych punktów nie uległo większym zmianom. Daje to gwarancję porównywalności uzyskiwanych wyników.
Prowadzony od 25 lat Monitoring gleb pozwala na określenie zachodzących zmian, czynników mających na to wpływ oraz tendencji w bliższej i dalszej perspektywie czasowej. Analizy porównawcze pozwalają nie tylko na przewidzenie zmian, ale także na podejmowanie odpowiednich skutków zaradczych.
Jak przebiega monitoring gleb?
Pracownicy akredytowanego laboratorium pobierają próbkę ziemi z obszaru 100 m2 na głębokość do 20 cm i gromadzą ją w specjalnych pojemnikach nie wchodzących w reakcje chemiczne. Następnie ziemia mieszana jest w celu uzyskania wyników uśrednionych.W pierwszej kolejności badana jest struktura ziemi pod kierunkiem jej ugranulowania. Określa zawartość iłu, piasku, próchnicy oraz węgla organicznego. Proporcje tych składników mają wpływ na ciężkość gleby oraz jej właściwości hydrologiczne.
Kolejnym etapem jest analiza chemiczna określająca zawartość poszczególnych związków, które wpływają na jej kwasowość, sugerują stosowanie odpowiednich nawozów. Wskazują także na najważniejsze zagrożenia.